Szczegółowy program:

10.00 – 10.30 Rejestracja, Kawa i Przywitanie.

Przewodniczący sesji: Marek Porwolik, UKSW
10.30 – 11.10 Piotr Łukowski, (UŁ) Jak wylansować Barabasza, czyli o oddziaływaniu pozamerytorycznym
11.10 – 11.50 Paula Quinon (LU) Kompetencja logiczna i niemonotoniczna relacja konsekwencji
11.50 – 12.30 Krzysztof Wieczorek (UŚ) Ocena i odpieranie argumentów równi pochyłej

12.30 – 14.00 przerwa obiadowa

Sesja studencka. Przewodnicząca sesji: Katarzyna Budzyńska, UKSW

14.00 – 14.25  Ewa Wasilewska-Kamińska (UW) Myślenie Krytyczne jako idea edukacyjna w USA i Kanadzie
14.25 – 14.50 Piotr Gąsowski (UWM) Krytyczna analiza dyskursu wypowiedzi retorycznej
14.50 – 15.15 Olena Yaskorska (UKSW) Współczesne teoriogrowe koncepcje dialogu
15.15 – 15.40 Joanna Skulska (UKSW, WAT) Hierarchia schematów dla retorycznych argumentów

15.40 – 16.00 przerwa kawowa

Sesja panelowa. Przewodnicząca sesji: Paula Quinon

16.00 – 17.00 “Polska szkoła argumentacji: wyzwania i perspektywy”

Uczestnicy panelu:

Streszczenia:

Piotr Łukowski, Jak wylansować Barabasza, czyli o oddziaływaniu pozamerytorycznym

Argumentację stanowi zespół czynności podejmowanych w celu uzasadnienia jakiegoś poglądu, w celu przekonania do niego jakiegoś adresata, w sytuacji w której ktoś inny argumentuje na rzecz poglądów przeciwnych. To standardowe postrzeganie istoty argumentacji nie przeszkadza aby skuteczność argumentacji sprowadzać wyłącznie do aspektu logicznego. Tak więc, w przygotowaniu argumentacji, która cechowałaby się skutecznością zazwyczaj koncentrujemy się na nadaniu argumentacji cech trafności i precyzji oraz niesprzeczności i konsekwencji. Oznacza to, że z jednej strony prezentacja poglądu powinna wykorzystywać możliwie najbardziej precyzyjne sformułowanie myśli oraz taką ich selekcję aby jak najtrafniej reprezentowały argumentowany pogląd. Z drugiej zaś strony, równie istotne są bazowanie na niesprzecznym zbiorze przesłanek, oraz akceptacja wszelkich dobrze uzasadnionych konsekwencji. Chodzi tu o konsekwencje będące skutkiem przyjętych przesłanek i dobrze uzasadnionych związków typu racja-następstwo (Związków logicznych, przyczynowo-skutkowych, tetycznych, strukturalnych, analitycznych, etc.). Do szeroko pojmowanej logiczności argumentacji można zaliczyć również jej prostotę i elegancję. W tym przypadku, wybiera się argumentację która wykorzystuje bardziej oczywiste tezy, wykorzystuje mniejszą ilość tez, która w krótszy sposób prowadzi do uzasadnianego poglądu. Sprowadzenie argumentacji wyłącznie do kwestii logicznych z pominięciem psychologicznego aspektu przekazu jest poważnym błędem, który może być opłacony odrzuceniem przez adresata dobrze uzasadnionej a nawet oczywistej w swej treści argumentacji.
Tymczasem, przeprowadzane badania konsekwentnie pokazują prymat woli nad rozumem w kształtowaniu zbioru przekonań, zwłaszcza tych pozanaukowych, chociaż i naukowe są niekiedy formułowane i bronione pod wpływem pragnień, uprzedzeń, lęków, ambicji, etc. Od zawsze wola, pojmowana jako zwykłe chcenie, była tym czynnikiem, który
potrafił zablokować akceptację nawet oczywistych treści, jak również odpowiadał za dopuszczenie do akceptacji treści niemądrych, czy wręcz jawnie szkodliwych dla adresata. Współcześnie, wszelkie sposoby oddziaływania na wolę są przez ludzi zajmujących się teorią komunikacji traktowane bardzo poważnie. Niestety, powszechnie nie są one aż tak mocno uświadamiane.
Fachowe, prowadzone z dużą znajomością problemu oddziaływanie pozamerytoryczne może być posunięte tak daleko, że w pełni zastępuje komunikację merytoryczną. Co więcej, silnie wpływając na emocje najczęściej je wypacza, co w konsekwencji prowadzi do degeneracji osobowości adresata tego typu komunikatów. Najczęściej oddziaływania te mają postać manipulacji, czyli perswazji, której cel jest zakryty przed adresatem i która wyrządza adresatowi krzywdę. Dość ponurym efektem ubocznym procesu manipulacji jest to, że skrzywdzona ofiara manipulacji jest szczęśliwa, gdy proces manipulacji przebiega bez zakłóceń, gdy manipulator odnosi sukces. Zjawisko to ma swoje proste wytłumaczenie w fakcie, iż istotą manipulacji jest automanipulacja. W zasadzie można zaryzykować twierdzenie, że nie ma manipulacji bez automanipulacji. Innym groźnym skutkiem takich działań jest ich trwałość. Ofiara manipulacji jest bowiem wciągnięta na zasadzie współsprawstwa w proces manipulacji, czuje więc iż nie ma „czystych rąk”. Ofiara manipulacji krzywdzi się sama, chociaż cały proces jest inicjowany i stale kontrolowany przez manipulatora.
Ponieważ wśród wszelkich działań manipulacyjnych można wskazać na elementy stałe, w referacie zostanie wykorzystany ten fragment Męki Pańskiej, który mówi o wyborze Barabasza. Naturalnie, odwołanie się do zdarzenia opisanego w Ewangelii nie wymaga wiary, aby rozważyć to, co w tym fragmencie jest istotne dla tematu tu poruszanego. Osoba wierząca w Ewangelię będzie w tym widziała coś co miało miejsce w przeszłości, zaś wierząca w to, że Ewangelia nie opisuje prawdy, spojrzy na cytat, jak na historię przez kogoś wymyśloną. Jednak każdy, bez względu na to, w co wierzy, musi zdawać sobie sprawę z faktu, iż problem będący istotą opisanego zdarzenia dochodził do głosu w historii ludzkości niezliczoną ilość razy. Dochodzi też do głosu współcześnie w różnych, mniej lub bardziej dramatycznych, czy drastycznych przypadkach. Dlatego, posłużymy się tym fragmentem jako reprezentantem całej klasy takich właśnie nieracjonalnych, a nawet niegodziwych ludzkich decyzji, przyjmując, że istnieją symptomy wspólne dla wszystkich tego typu zdarzeń. O te właśnie symptomy będzie tu chodziło.

Paula Quinon Kompetencja logiczna i niemonotoniczna relacja konsekwencji
W niniejszym projekcie proponuję cząstkowe przebadanie relacji między kompetencją logiczną, a poprawnością logiczną na przykładzie filozoficznej analizy pojęcia niemonotonicznej konsekwencji logicznej.
Pytanie czym jest konsekwencja logiczna i która ze znanych definicji najadekwatniej odwzorowuje intuicję związane z tą relacją, jest wciąż obecne w filozoficznych dyskusjach. Aktualny stan wiedzy na ten temat został ostatnio przedstawiony w artykule Stewarta Shapiro w Oxford Handbook of Philosophy of Mathematics. Shapiro omawia różne syntaktyczne i semantyczne definicje konsekwencji logicznej, ograniczając się jednak do tych klasycznych relacji konsekwencji, które odpowiadają poprawności logicznej. Pojęcie konsekwencji logicznej, odpowiadające kompetencji logicznej, nie jest w tej analizie brane przez uwagę.
Logiki niemonotoniczne pozwalają na modelowanie takich sytuacji z życia codziennego, w których agent wyciąga pewne wnioski mając świadomość, że pojawienie się dodatkowych przesłanek, może zmienić zbiór konsekwencji, i wyciągnięcie owych wniosków nie będzie już więcej możliwe. Ten rodzaj relacji konsekwencji jest nazywany “niemonotonicznym” ponieważ zbiór konsekwencji możliwych do wyciągnięcia przy danym zbiorze przesłanek (posiadanej wiedzy) nie wzrasta (a nawet może się zmniejszyć lub całkowicie zniknąć) gdy liczba przesłanek (posiadana wiedza) wzrośnie.
Projekt ten powstał jako fragment badań nad niepewnością zaproponowanych przez Roberta Piłata.

Krzysztof Wieczorek Ocena i odpieranie argumentów równi pochyłej

Zgodnie z często przyjmowanym przez logików nieformalnych (m.in. R.H. Johnson, A.J. Blair, T. Govier) stanowiskiem, dobry argument powinien spełniać trzy warunki: (1) jego przesłanki powinny być akceptowalne, natomiast (2) konkluzja musi być relewantna do przesłanek oraz (3) wystarczająco przez nie wspierana (acceptability, relevance, sufficiency). Największym problemem stojącym przed osobą dokonującą oceny konkretnego argumentu jest znalezienie dobrego sposobu pozwalającego określić, czy powyższe warunki zostały w danym przypadku spełnione.
Zdaniem D. Waltona wiele często spotykanych w dyskusjach argumentów przebiega według powtarzalnych schematów. Odnośnie każdego z takich schematów można  sformułować specyficzne krytyczne pytania pozwalające na szczegółowe zbadanie wartości opartych na nim argumentów. Odpowiedzi na te pytania nie tylko określają miejsca, w których tkwić może słabość analizowanego argumentu, ale również wskazują drogi, jakimi argument ten można odpierać podczas dyskusji.
W swoim wystąpieniu chciałbym pokazać, jak metodę krytycznych pytań można zastosować do oceny i odpierania tak zwanych argumentów równi pochyłej (slippery slope arguments).
Argumenty te można uznać za szczególną odmianę argumentów z konsekwencji stanowiących ostrzeżenie, aby nie podejmować pewnego działania A z uwagi na niepożądane skutki N, do jakich może to doprowadzić. W związku z powyższym, do analizy wielu „równi pochyłych” wykorzystać można krytyczne pytania właściwe dla argumentów ad conseqentiam. Argumenty równi pochyłej zawierają jednak również nieobecną w zwykłych argumentach z konsekwencji przesłankę przedstawiającą szczegółowy opis wieloetapowej drogi wiodącej do A do N. Przesłanka ta wymaga wyjątkowo wnikliwej analizy, ponieważ może ona stanowić zarówno o sile, jak i o słabości zawierającego ją argumentu.

Ewa Wasilewska-Kamińska Myślenie Krytyczne jako idea edukacyjna w USA i Kanadzie
Prezentacja będzie próbą przybliżenia polskiemu odbiorcy jednego z najważniejszych celów kształcenia w edukacji amerykańskiej t.j. myślenia krytycznego. W tym celu naszkicowana zostanie historia rozwoju tej idei edukacyjnej w USA i Kanadzie, leżących u jej podstaw teorii, jak również mnogość koncepcji myślenia krytycznego oraz różnorodność metod jego nauczania. Ponad to myślenie krytyczne zostanie scharakteryzowane w odniesieniu do spokrewnionych z nim zagadnień takich jak logika nieformalna, rozwiązywanie problemów, myślenie refleksyjne, myślenie kreatywne czy meta-poznanie.

Piotr Gąsowski Krytyczna analiza dyskursu wypowiedzi retorycznej
Celem wystąpienia będzie przedstawienie sposobu, w jaki Krytyczna Analiza Dyskursu (KAD) bada wypowiedzi retoryczne. Na przykładzie analizy expose premiera Tadeusza Mazowieckiego zostanie ukazany typowy dla KAD przebieg analizy retorycznej, a wraz z nim istotne aspekty i mechanizmy funkcjonowania wypowiedzi. Omówione zostaną między innymi zagadnienia: znaczenia kontekstu dla wypowiedzi, rola podmiotu retorycznego i audytorium, a także formy analizy argumentów.

Olena Yaskorska Współczesne teoriogrowe koncepcje dialogu

Współcześnie, dialog często modelowany jest  jako gra między dyskutującymi. Wśród tych modeli można wyróżnic dwa paradygmaty: gry logiczne oraz gry dyskursu naturalnego, zapoczątkowane przez dwa pionierskie systemy logiki dialogowej Lorenzena oraz dialektyki formalnej Hamblina. Różne motywacje dla ich stworzenia oraz ich różne założenia filozoficzne zaowocowały również dużymi różnicami w samej strukturze tych systemów oraz w używanej przez nich terminologii. Celem wystąpienia jest zaproponowanie wspólnej bazy metodologicznej dla tych dwóch paradygmatów umożliwiającej ich porównywanie.

Joanna Skulska Hierarchia schematów dla retorycznych argumentów

Celem wystąpienia będzie przedstawienie propozycji sformalizowania oraz utworzenia hierarchii dla argumentów spotykanych w rzeczywistej praktyce komunikacyjnej. Podstawę propozycji stanowi koncepcja toposu zaprezentowana w Retoryce Arystotelesa. Zostanie pokazane, że schematy argumentacji utworzone na podstawie toposów mogą zostać uporządkowane w trzystopniową hierarchię. Nadrzędną kategorię stanowić będą schematy oparte na toposach wspólnych: toposach możliwości i niemożliwości, toposach przeszłości i przyszłości oraz toposach amplifikacji i deprecjacji. Dla tych grup toposów można wyróżnić podkategorie będące schematami zbudowanymi w oparciu o Arystotelesowskie toposy formalne. Klasa schematów dla retorycznych argumentów utworzonych na podstawie toposów materialnych uszczegóławia toposy formalne, tworząc ostatnią podkategorię hierarchii.

• Katarzyna Budzyńska (UKSW)
• Magdalena Kacprzak (Politechnika Białostocka)
• Marcin Koszowy (UwB)
• Chris Reed (UoD)
• Joanna Skulska (UKSW, WAT)
• Olena Yaskorska (UKSW)

Uczestnictwo w konferencji jest bezpłatne, jednak ze względów organizacyjnych prosimy o zgłoszenie chęci uczestnictwa w konferencji przesyłając mail do dr Katarzyny Budzyńskiej na adres: k.budzynska (at) uksw.edu.pl

** Wskazówki dotyczące dojazdu

• Metrem w kierunku *Młociny* – należy wysiąść na ostatniej stacji
• Autobusem 114 w kierunku *UKSW Młociny* – należy wsiąść na przystanku oznaczonym na mapie numerem 01 (prawy dolny róg mapy) i wysiąść na ostatnim przystanku (mini pętli)
• Brama przy pętli – należy wejść w brame obok pętli, pierwszy budynek naprzeciwko wejścia z bramy to Audytorium Maximum, w którym odbędzie się spotkanie ArgDiaP